Bitkoin son illər ərzində Azərbaycanda və dünyada böyük diqqət mərkəzində olan bir mövzudur. Əslində, Bitcoin yeni deyil, lakin son illərdə gündəmə gəlib və gələcək ilə bağlı da bir çox danışıqlar aparılır. Bitkoin nədir və Azərbaycanda hansı səviyyədədir?
Giriş
Bitcoin bir kriptovalyutadır. Bu, elektron və özəl şifrələmə vasitəsilə yaradılmış yeni növ bir valyutadır. Bu valyuta, təxminən 2009-cu ildə, Satoshi Nakamoto adlı şəxs tərəfindən yaradılmışdır.
Son illərdə, Azərbaycanda da Bitcoin kimi kriptovalyutaların əleyhinə və ya dəstəyinə səsvermələr aparılır. Bu səbəbdən, bu məqalədə Bitkoinin Azərbaycanda mövcudluğunu, nə olduğunu, hansı üstünlükləri və riskləri olduğunu və ən əhəmiyyətli olanı, Bitcoin-dəki son yenilikləri izah edəcəyik.
Bitkoin nədir?
Bitcoin, kripto valyutaların ilkinlərindən biridir və vəsaitin istifadəsində tətbiq olunan xərcləmədən uzaq bir alternativdir. Bitcoin, hər hansı bir mərkəziyetsiz valyutadır. Bu, hər hansı bir bank və ya maliyyə institutunun qarışmadığı anlamına gəlir.
Bitcoin, özəl bir şifrələmə alqoritminə sahibdir və blokçeyn adlanan özəl bir məlumat bazasında saxlanılır. Bu şifrələmə alqoritmi, məlumatların təhlükəsizliyini təmin edir və bu da Bitcoin-i digər valyutalardan fərqləndirir.
Bitcoin’in tərifi
Bitcoin, vəsaitlərin istifadəsində tətbiq olunan xərcləmədən uzaq, özəl bir valyutadır. Bu valyuta, blokçeyn adlanan özəl bir məlumat bazasında saxlanılır və özəl şifrələmə vasitəsilə təhlükəsizdir.
Bitcoin’in tarixi
Bitcoin, təxminən 2009-cu ildə satoshi nakamoto adlı şəxs tərəfindən yaradılmışdır. Başlanğıcda, Bitcoin bir neçə insanın diqqətini cəlb edə biləcək bir yenilik kimi görünmürdü. Amma sonralar, bir neçə büdcə yoxlamaq vəziyyətində olan ölkələr, özəl müştərilər və bir neçə şirkət Bitcoin-dən istifadə etməyə başladı.
Bitkoin necə işləyir?
Bitcoin, bir məlumat bazası olan blokçeyn vasitəsilə əməliyyatlarını yerinə yetirir, qazandıqdan və ya alındıqdan sonra, həmin məlumatlar blokçeynə yazılır və təsdiq edilir.
Bitcoin vəsaitinin təhlükəsizliyi özəl şifrələmə alqoritmi sayəsində təmin edilir. Bu alqoritm, məlumatların təhlükəsizliyini təmin edir və hər bir Bitcoin əməliyyatının təsdiqini mümkün edir.
Bitcoin Mining
Bitcoin-i vəsait kimi istifadə etmək üçün, ilk olaraq Bitcoin-i əldə etmək lazımdır. Bitcoin-i əldə etmək üçün, hər kəs öz kompüteri və ya xüsusi kripto valyuta madenciliyi aparacaq özəl cihazlar istifadə edir.
Bitcoin mədənçiliyinin izahı
Bitcoin mining, yeni blokları məlumat bazasına əlavə etmək üçün kompüter gücündən istifadə edir. Bitcoin-i istifadə edənlər, bu əməliyyatları yerinə yetirmək üçün öz kompüterlərini və ya xüsusi kripto valyuta madenciliyi cihazlarını istifadə edir.
Bitcoin mədən prosesi
Bitcoin mayninq, blokları məlumat bazasına əlavəetmək üçün çətinliklərə səbəb ola bilən bir prosesdir. Prosese başlamaq üçün, istifadəçilər öz kompüterlərini və ya xüsusi kripto valyuta madenciliyi cihazlarını işə salmalıdırlar. Bu cihazlar kompleks matəmatik hesablamalarını yerinə yetirərək yeni bloklar yaradır.
Yeni bloklar yarandıqda, həmin bloklar məlumat bazasına əlavə edilir və Bitcoin əldə etmək üçün müsabiqəçilər arasında bölüşdürülür. Bu proses hər kəs üçün açıqdır və ənənəvi bank vəya ödəmə təşkilatlarının daxilindən kənar olan bir mənbədən əldə edilən vəsaitlərdən fərqli olaraq, Bitcoin əldə etmək üçün hər kəsə imkan verir.
Bitcoin mədənçiliyinin faydaları
Bitcoin mining, hər kəsə mənfi bir təsir göstərməyən bir əməliyyatdır. İstifadəçilər yeni Bitcoin-lər yaradarkən, blokların təsdiq prosesi üçün də hər hansı bir haqq-hesab vəya əlavə dəyər ödəmirlər. Bu, müxtəlif valyuta bölgələrindəki pul birliklərinin, ödəmə təşkilatlarının və bankların göstərdiyi mənfi təsirdən uzaqdır.
Bitkoin Azərbaycanda
Azərbaycanda, Bitcoin hələ də yeni bir konsept kimi görünür. Bitcoin-in istifadəsi ilə bağlı düzgün qanunvericilik və normativ-hüquqi bazada hələ ki yararsızlıq meydana gəlib.
Azərbaycanda bitkoin: Hazırkı vəziyyəti
Azerbaycanda, Bitkoin’in istifadəsi ilə bağlı bir qanun yoxdur və Bitcoin ödənişlərində ölkədə qanuni olaraq qəbul edilən valyutalar istifadə olunur.
Azərbaycanda Bitkoin imkanları
Azerbaycanda, Bitkoin’in istifadəsi üçün bir neçə yol mövcuddur. İlk olaraq, Bitcoin-in qanuni və normativ-hüquqi təminatının yaradılması tələb olunur. Bu, Bitcoin istifadəsi üçün tənzimləmələrin mövcudluğunu təmin edəcək və istifadəçilərin mənfi təsirə düşmədən Bitcoin istifadəsi edə biləcəklər.
İkinci olaraq, ödəniş təşkilatları və banklar Bitcoin-in ödəniş sistemi ilə uyğunlaşdırılmalıdır. Bu, istifadəçilərin Bitcoin-i rahatlıqla istifadə edə biləcəyi bir infrastrukturun yaradılmasını təmin edəcək.
Üçüncüsü, Azərbaycanda Bitcoin-in qəbul edildiyi və ticarət əməliyyatlarında istifadə olunduğu bir neçə ticarət mərkəzinin yaradılması tələb olunur. Bu, Bitcoin istifadəçilərinin ölkə daxilində istifadəsi üçün daha əlverişli şərait yaradacaqdır.
Azərbaycanda bitkoin mayninqi
Azərbaycanda Bitcoin mining-i dəstəkləyən bir çox kompaniya mövcuddur. Bu şirkətlər, Bitcoin mining cihazlarının satışı və ya kirayəsi ilə məşğuldurlar.
Azərbaycanın müasir enerji infrastrukturu, cəmiyyətinin internet istifadəsi və tətbiqləri üçün müvafiq şərait yaratması, ölkənin Bitcoin mining-i üçün münasibətli bir məkan kimi qarşımıza çıxmasına səbəb olur.
Azərbaycanda bitkoinin gələcəyi
Azərbaycanda Bitcoin-in istifadəsinin artması ilə birlikdə, Bitcoin-in qanuni və normativ-hüquqi təminatının yaradılması tələb olunacaq. Bu, ödəniş təşkilatları, banklar və digər maliyyə təşkilatlarının Bitcoin ilə uyğunlaşdırılmasını və yeni ticarət mərkəzlərinin yaradılmasını təmin edəcək.
Bitcoin mining-in dəstəklənməsi ilə, Azərbaycanda Bitcoin-nin daha çox istifadəsi üçün məsafələr qısa müddətdə azalacaq.
Nəticə
Bitcoin, dünya üzərindəki bir çox ölkələrdə istifadə edilən və məhz bu səbəbdən, Azərbaycanda da gündəmdə olan bir konseptdir.
Yekun
Bitcoin, dünya üzərindəki bir çox ölkələrdə istifadə edilən və məhz bu səbəbdən, Azərbaycanda da gündəmdə olan bir konseptdir. Lakin, Azərbaycanda Bitcoin-in istifadəsi ilə bağlı düzgün qanunvericilik və normativ-hüquqi bazada hələ ki yararsızlıq meydana gəlib. Bununla birlikdə, Bitcoin mining-in dəstəklənməsi ilə, Azərbaycanda Bitcoin-nin daha çox istifadəsi üçün məsafələr qısa müddətdə azalacaqdır. Azərbaycanın enerji resursları, internet istifadəsi və tətbiqləri üçün uyğun infrastrukturu və müvafiq şərtləri yaradması, Bitcoin-in Azərbaycan üçün münasibətli bir məkan olaraq qarşımıza çıxmasına səbəb olur.
Bitkoinin gələcəyi ilə bağlı hələ ki bir çox nəticələr əldə edilməyib. Amma Azərbaycanda Bitcoin-in qanuni və normativ-hüquqi təminatının yaradılması və yeni ticarət mərkəzlərinin yaradılması tələb olunur. Bu, ödəniş təşkilatları, banklar və digər maliyyə təşkilatlarının Bitcoin ilə uyğunlaşdırılmasını təmin edəcək. İndiyə qədər Azərbaycanın Bitcoin-in qanuni və normativ-hüquqi təminatı ilə bağlı heç bir qərar verilməyib.
Tez-tez verilən suallar
Bitcoin, elektron və özəl şifrələmə vasitəsilə yaradılmış bir kriptovalyutadır və təxminən 2009-cu ildə Satoshi Nakamoto tərəfindən yaradılmışdır.
Bitcoin blokçeyn adlanan özəl bir məlumat bazası vasitəsilə əməliyyatlarını yerinə yetirir. Bu, hər hansı bir bank və ya maliyyə institutunun qarışmadığı anlamına gəlir. Vəsaitin təhlükəsizliyi özəl şifrələmə alqoritmi sayəsində təmin edilir.
Bitcoin-i əldə etmək üçün, ilk olaraq bir “Bitcoin mining” prosesi yerinə yetirilməlidir. Bu, blokçeyndə əməliyyatları təsdiq edən və yeni Bitcoin bloklarını yaradan şəxslər tərəfindən həyata keçirilir.
Son illərdə, Azərbaycanda da Bitcoin kimi kriptovalyutaların əleyhinə və ya dəstəyinə səsvermələr aparılır. Hal-hazırda, Azərbaycanda Bitcoin və başqa kriptovalyuta bazarları mövcuddur. Amma, hələlik dövlət tərəfindən bu sahədə bir qanunvericilik tədbiri qəbul edilməyib.
Bitcoin-in ən böyük üstünlüklərindən biri, mərkəziyətsiz olması və bank və maliyyə institutlarına ehtiyac olmamasıdır. Digər bir üstünlüyü isə, Bitcoin əməliyyatlarının təhlükəsizliyi və anonimliyidir. Risklər isə, Bitcoin və digər kriptovalyutaların dəyərlərinin çox dəyişkən olması, müxtəlif dolandırıcılıqlar və hətta kiber hücumlarını daxil edir.
Hazırda, Azərbaycanda Bitcoin-in qanuni və normativ-hüquqi təminatı ilə bağlı heç bir qərar verilməyib.
Bitcoin-in qanuni olması, ödəniş təşkilatları, banklar və digər maliyyə təşkilatlarının Bitcoin ilə uyğunlaşdırılması və yeni ticarət mərkəzlərinin yaradılmasını təmin edəcək.
Azərbaycanda hələ ki Bitcoin-in istifadəsi ilə bağlı heç bir qanuni tədbir görülmür. Bu, Bitcoin-in istifadəsinin Azərbaycan bank sektorunda daha çox müəyyən edilməsini və normativ-hüquqi qanunvericiliklərə əsasən həll olunmasını tələb edir.
Azərbaycanda hələ ki Bitcoin-in vergiləndirilməsi haqqında rəsmi bir qərar verilməyib. Lakin, maliyyə sahəsindəki digər bir çox tədbirlər kimi, Bitcoin-in də vergiləndirilməsi ilə bağlı yeni qanunvericiliklər qısa müddətdə gözlənilir.